از اقتصاد فقط اسمش مانده است
تاریخ انتشار: ۳۱ فروردین ۱۴۰۲ | کد خبر: ۳۷۵۷۴۳۱۲
تصور کنید دولتهای مرحوم هاشمی رفسنجانی و خاتمی به هر دلیل نمیتوانستند یا نمیخواستند در بخش فولاد و دیگر فلزات اساسی نیروگاهها و پالایشگاهها و نیز پتروشیمی و گاز سرمایهگذاری کنند. در این صورت اکنون ایران وضعیت تاسفباری از نظر صادرات و تامین همین مقدار آب، برق، بنزین و گاز داشت و در شرایط دهشتناکی به سر میبردیم.
بیشتر بخوانید:
اخباری که در وبسایت منتشر نمیشوند!
شوربختانه به دلایل گوناگون پس از روی کارآمدن دولت نهم سرمایهگذاری در زیرساختها روندی کاهنده را تجربه کرد و در دهه ۱۳۹۰ این رخداد غمانگیز تشدید شده است.
در چنین وضعیتی است که وزیر نیرو از خشکسالی قطعی ۵ استان میگوید و با نزدیک شدن به فصل تابستان معمای جیرهبندی برق بین خانوادهها و بخش صنعت شروع شده و برخی گمانهزنیها بر این پایه است که صنعت و فعالیتهای صنعتی در تابستان با احتمال کمبود برق روبهرو خواهند شد. در زمستان پارسال نیز گاز جیرهبندی در سطح کلان را تجربه کردیم و یادمان هست که بسیاری از هواپیماهای ایران به دلیل کهنه بودن زمینگیر شدهاند. جادههای ایران با چنان شرایطی روبهرو هستند که در سال هزاران ایرانی را به کام مرگ میکشانند. نیروگاهها نیز فرسوده و قدیمی شدهاند و کارخانههای بزرگی مثل هپکو و آذرآب و ماشینسازیها از نظر تکنولوژی بسیار دور از کاروان تکنولوژیهای نو هستند. واقعیت تلخ این است که دولتها آب و هوا، منابع نفت و گاز و مراتع و جنگلها و دیگر داراییهای مادی طبیعی و نیز سرمایه انسانی و اعتماد اجتماعی را قربانی کردهاند. اقتصاد یک کشور فقط این نیست که افتخار کنیم در حال تحریم، این مقدار نفت فروختهایم و این مقدار شکر، روغن، برنج، ذرت و سویا وارد کردیم و… بخش اقتصاد واقعی ایران شامل سرمایهگذاری، تجارت و تولید رقابتی نابودی را تجربه میکند و مدیران هنوز به این فکر هستند که بدهی دولت قبلی را میپردازند و…
در دی ماه ۱۳۹۸ بود که «جهانصنعت» تیتر یک خود را با عنوان «خطر فروپاشی زیرساختها» به مقوله پراهمیت نابودی زیرساختهای ایران اختصاص داد و نوشت: «تجربه دهههای تازهسپریشده نشان میدهد دولتهای ایران از مسیر بودجههای سالانه در بخشهای گوناگون اقتصاد سرمایهگذاری میکردهاند. این سرمایهگذاریها با استفاده از اعتبارات عمرانی در بودجههای سالانه اتفاق میافتاد و بیشترین سرمایهگذاریها نیز در زیرساختهای فیزیکی مثل راه، راهآهن، فرودگاه، سد، پالایشگاه، نیروگاه و واحدهای بزرگ صنعتی و کشاورزی انجام میشد. به این ترتیب بود که راهآهن توسعه مییافت، ظرفیت تولید برق روندی فزاینده را تجربه میکرد و سدسازی برای مهار آب در جریان بود و کارخانههای بزرگی مثل ذوبآهن و فولادمبارکه و پتروشیمیها در ایران ساخته شدند و اکنون عصای دست دولت به حساب میآیند. روند نزولی هزینه سرمایهگذاری و عمرانی بسیار نگرانکننده بوده و بیشترین صدمه را به زیرساختهای کشور وارد میکند و اساسا با این سطح از هزینه سرمایهگذاری و عمرانی بسترهای لازم جهت فعالیت موثر بخشخصوصی و در نتیجه بسترهای لازم جهت رشد اقتصادی بالا و پایدار فراهم نخواهد شد. به نظر میرسد داراییها و ثروتهای انباشتشده ایران در زیرساختها به مرور و به دلیل خشکسالیهای سرمایهگذاری نهتنها رشد را تبدیل به توسعه نمیکنند بلکه احتمال دارد به دلیل استهلاکهای سالانه از همین میزان فعلی نیز کمتر شوند.»
ساعت 24
منبع: ایران اکونومیست
کلیدواژه: سرمایه گذاری زیرساخت ها
درخواست حذف خبر:
«خبربان» یک خبرخوان هوشمند و خودکار است و این خبر را بهطور اتوماتیک از وبسایت iraneconomist.com دریافت کردهاست، لذا منبع این خبر، وبسایت «ایران اکونومیست» بوده و سایت «خبربان» مسئولیتی در قبال محتوای آن ندارد. چنانچه درخواست حذف این خبر را دارید، کد ۳۷۵۷۴۳۱۲ را به همراه موضوع به شماره ۱۰۰۰۱۵۷۰ پیامک فرمایید. لطفاً در صورتیکه در مورد این خبر، نظر یا سئوالی دارید، با منبع خبر (اینجا) ارتباط برقرار نمایید.
با استناد به ماده ۷۴ قانون تجارت الکترونیک مصوب ۱۳۸۲/۱۰/۱۷ مجلس شورای اسلامی و با عنایت به اینکه سایت «خبربان» مصداق بستر مبادلات الکترونیکی متنی، صوتی و تصویر است، مسئولیت نقض حقوق تصریح شده مولفان در قانون فوق از قبیل تکثیر، اجرا و توزیع و یا هر گونه محتوی خلاف قوانین کشور ایران بر عهده منبع خبر و کاربران است.
خبر بعدی:
تعریف دولتمردان برجام از خود به خاطر نابودی یک دهه فرصت رشد اقتصادی!
«برجام صرفاً یک مخدر بود که حواس مسئولین را از تحولات پرت کرد. برجام هویت دولت قبل است و به همین دلیل نمیخواهند شکست آن را بپذیرند. بدفهمی دولت روحانی از پدیده تحریم باعث از دست رفتن دهه۹۰ شد».
به گزارش مشرق، روزنامه کیهان در ستون خبر ویژه خود نوشت: اسحاق جهانگیری معاون اول رئیسجمهوری در دولتهای یازدهم و دوازدهم، اخیرا در گفتوگو با روزنامه اعتماد به بیان نقاط ضعف و قوت دهه نود پرداخت و در حالی که بیان میکرد دهه نود، بدترین دهه مردم ایران بوده، به تعریف و تمجید درباره برجام پرداخت. در واکنش به این اظهارات، مسعود براتی کارشناس مسائل اقتصادی به رجانیوز گفت: برخی از صحبتهای آقای جهانگیری درباره وضعیت اقتصادی و تحولات دهه ۹۰ قابلقبول و برخی تحلیلها غیرواقعی هستند. دهه ۹۰ دهه گمشده اقتصاد ایران است، اما آقای جهانگیری به دلایل این گمشدگی اشاره نکردند. بر خلاف آن چیزی که مدنظر آقای جهانگیری است که برجام توانست شرایط اقتصادی جامعه را متحول کند، اتفاقاً نوع مواجهه دولتهای یازدهم و دوازدهم در بحث تحریمها و مسیری که انتخاب شد، یعنی مسیر مذاکره برای رفع تحریمها، بدون شک اثر خیلی جدی در گمشدن دهه ۹۰ در اقتصاد ما داشته است.
آن چیزی که متأسفانه در دهه ۹۰ اتفاق افتاد، بدفهمی از پدیده تحریم، از نحوه کارکرد تحریم و از جایگاه تحریم در سیاست خارجی آمریکا و اهداف خصمانهای بود که دولت آمریکا در قبال ایران دنبال کرد و برنامههایی که علیه مردم ایران داشت. این بدفهمی سبب شد که راه اشتباهی انتخاب شود و این راه اشتباه باعث شد که ما دهه ۹۰ را برای رشد اقتصادی و استحکام اقتصادی از دست بدهیم. این نکتهای است که آقای جهانگیری اصلاً به آن اشاره نکرده است.
از طرفی ایشان در بحث اقتصادی برجام اغراقهایی هم کرده است. البته برجام آوردهها و نتایجی داشته، اما نه آن چیزی که بهصورت اغراق گونه بیان شود. مهمترین آورده برجام فروش فیزیکی نفت ایران و بازگشت سطح فروش نفت به قبل از تحریمها بود که در سالهای ۹۵ و ۹۶ اتفاق افتاد. نوع تعاملات اقتصادی خارجی ایران بهگونهای شد که کاملاً نسبت به بازگشت تحریمها آسیبپذیر شد و لذا هر چند شاهد رشد نفتی خوب در سال ۹۵ بودیم، اما این رشد در سال ۹۶ رخ نداد، چون مهمترین متغیر آن نفت بود و یکبار اتفاق افتاد و وقتی در سال ۹۷ با تحریمها مواجه شدیم و خروج آمریکا از برجام اتفاق افتاد، دو سال پیاپی رشد منفی را تجربه کردیم که کل آن رشد مثبت را به محاق برد و در مجموع دهه ۹۰ برای ما دهه درجازدن محسوب میشود.
برجام نتوانست مشکلات ما را با دنیا رفع و رجوع کند، بلکه صرفاً یک مسکن موقتی بود و بیشتر برای ما نقش مخدر را ایفا کرد و ما نسبت به روندهایی که برای ما تهدید بودند، چه در منطقه و چه در سطح جهان، بیتوجه شدیم و حتی به توسعه زیرساختهای تحریم که در دولت اوباما و بعد ترامپ انجام شد؛ از جمله راهاندازی مرکز هدفگیری تأمین مالی تروریسم در منطقه خلیجفارس در کشور عربستان توجه نکردیم. قانون کاتسا که توسط کنگره آمریکا تصویب شد، برای ما امر مهمی تلقی نشد و به آن توجه نکردیم و ضرباتی هم که در سالهای ۹۷ و ۹۸ بر ما وارد شدند، ماحصل همین بیتوجهیها بودند، لذا نهتنها مشکلی از ما حل نشد، بلکه ما را در یک خلسه و فضای ناهشیاری قرارداد که آسیب آن را دیدیم. این ادعا که برجام در جذب سرمایهگذاری خارجی موفق بوده، با آمارهای موجود تطابق ندارد. در سالهای ۹۵ و ۹۶ که سال اجرای برجام است، روی کاغذ رشد سرمایهگذاری خارجی رخ داده، اما در واقعیت طرحهایی که عملیاتی شدند و سرمایههای که بهصورت واقعی وارد کشور شدند، اعداد بسیار کمی هستند که نشان میدهند سرمایهگذاران نتوانستند اعتماد کنند و ریسک تحریمها کماکان برقرار بوده است؛ لذا در سال ۹۵ زیر ۲ میلیارد دلار تحقق سرمایهگذاری خارجی رخ داده و در سال ۹۶ هم همین حدود بوده است؛ درصورتیکه در دوره آقای رئیسی در سه سال اخیر اعداد بسیار قابلتوجهی ثبت شدهاند که در مسیر اجرا قرار دارند. برای مثال در سال ۱۴۰۲ مبلغ سرمایهگذاری طبق اعلام رسمی متولی امر ۵.۵ میلیارد دلار بوده است.
علت دفاع آقای جهانگیری از برجام این است که مهمترین ایده دولت آقای روحانی مذاکره بود و نتیجه آن که برجام باشد، هویت آنها را میسازد. طبیعی است که از آن دفاع و طبیعتاً تمام تحلیلهای خودشان را به این سمت معطوف کنند که برجام اتفاق مهمی بوده و تجویز فعلیشان هم برجام باشد. ناموفق بودن این مسیر و عدم توفیقاتش برای همه ایرانیها شفاف و تثبیت شده است.